مخزن اسید
مخزن اسید و اجزای آن :
برای نگهداری اسیدهای خورنده همچون اسید سولفوریک ، اسید کلریدریک ، اسید نتیریک ، اسید هیدروکلریدریک ، اسید سیتریک و ... می بایست از مخزن اسیل با متریال استیل ، فایبرگلاس و یا پلی اتیلن استفاده گردد. طراحی مخزن اسید دارای ملاحظات خاصی برای ایمنی بهتر و بالاتر می باشد که می بایست توسط تولید کنندگان مخزن اسید به دقت رعایت گردد. مخزن اسید، تانکر یا منبعی است که به منظور نگهداری یا ذخیره سازی اسیدها و مواد قلیایی مختلف با جنس بدنه ضد اسید ساخته شده از استیل، پلی اتیلن، پلی پروپیلن، کامپوزیت، فایبرگلاس و یا هر ماده ای که واکنشی به مواد قلیایی و اسیدی از خود نشان ندهد. مخزن اسید تولیدی شرکت پایپ گستر که جزو باکیفیت ترین و ایمن ترین انواع مخازن نگهداری اسید در ایران می باشند، جهت نگهداری و حمل اسید سولفوریک، نیتریک، فسفریک و کلریدریک، مواد قلیایی، سودها و… مورد استفاده قرار می گیرند. تانکرهای حمل و ذخیره اسید با ph های متفاوت و دانسیته و غلظت های متفاوت در کارخانجات شرکت پایپ گستر توسط تکنسن ها طراحی و تولید می شود.
مخازن اسید عموما در کاربردهای مختلف از جمله نگهداری اسید ها، ساخت کود، باتری سازی، تصفیه آب، تصفیه فاضلاب و… کاربرد دارند. اسید ها می توانند با آزاد کردن یون هیدروژن خورندگی شدیدی ایجاد کنند. پس یکی از عواملی که در مخازن اسید، نگران کننده است، امکان ایجاد خوردگی مخزن توسط اسید می باشد. بنابراین مخازن اسید به نحوی ساخته می شوند تا در مقابل قدرت خورندگی اسید مقاوم باشند. و یک عامل بسیار مهم دیگر در طراحی و تولید مخزن اسید ، غلظت اسید مورد استفاده است. باید بگوییم که هر چقدر غلظت اسید ذخیره شده در مخزن اسید بیشتر باشد، نگرانی های ناشی از ذخیره آن نیز بیشتر است چرا که خاصیت خورندگی و واکنش پذیری آن بیشتر می شود. البته توجه داشته باشید که از نظر شیمیایی هیچ اسید 99 درصد و یا 98 درصدی قابلیت خورندگی ندارد و باید با افزودن اندکی آب فعال شود. (در صورت برخورد و تماس با اسید 99 و یا 98 درصد، ابتدا ناحیه مورد نظر را به آرامی خشک کنید و سپس با آب فراوان آن را بشویید.) نکته مهم دیگر برای مخازن اسید حجم اسید ذخیره شده است. هر گاه حجم اسید ذخیره شده در مخازن اسید بیشتر از 50 درصد حجم مخزن باشد، امکان تخریب مخزن در اثر فشار و خورندگی بیشتر می شود. بر اساس نوع اسید ذخیره شده در مخازن اسید، جنس ان ها متفاوت است. برای مثال مخازن HDPE می توانند طیف کاملی از غلظت های اسید سولفوریک را با موفقیت ذخیره کنند اما برای کاربردهای زیر 10000 گالن توصیه می شود. مخازن استیل کربن برای مقادیر بیش از 10،000 گالن اسید سولفوریک معمول است.
نکته ی مهم دیگر در مورد طراحی انواع مخازن اسید جنس و نوع و سایز انواع تجهیزاتی جانبی از قبیل واشر، اتصالات و پیچ های مورد استفاده در مخازن اسید است. این اتصالات باید حتما در مقابل خوردگی اسید مقاوم باشند. اسیدها یکی از خورنده ترین مواد شیمیایی هستند که در صنعت با آن ها کار میشود و به دلیل ماهیت اکسید کنندگی و خورندگی شدید آن هاست که جهت ذخیره سازی و استفاده ی تدریجی آن ها نیاز به مخازن اسید داریم تا آن ها را بتوان نگهداری کرد. به عنوان مثال اسید سولفوریک که پادشاه اسیدها لقب گرفته، بخاطر طیف گسترده کاربردهای آن مثلا در پردازش مواد معدنی، پردازش مواد شیمیایی، تصفیه پتروشیمی، تصفیه آب و غیره، نیاز به مخازن اسید مجزا و جداگانهای نسبت به مخازن اسید مناسب برای هیدروکلریک اسید دارد. هر مخزن اسید دارای برخی تجهیزات و قطعات می باشد که فرآیند ذخیره سازی بدون نشت و کاملا ایمن را انجام دهد در ذیل به آنها اشاره می کنیم .
محفظه یا مخزن نگهداری اسید :
تمام سیال می بایست در داخل محفظه ای استوانه ای شکل و یا مکعبی بسته به نوع کابرد و مولفه های محیطی کاربری نگهداری شود. جنس این محفظه نیز بسته به درخواست مشتریان و یا بر اساس پیشنهاد برتر متخصصان و مهندسین شرکت پایپ گستر می تواند از موادی از قبیل استنلس استیل ضد زنگ گرید 316، ماده فایبرگلاس و یا مواد پلی اتیلنی در نظر گرفته شود. با توجه به غلظت اسیدی یا همان دانسیته و چگالی مواد اسیدی بایستی از سیم پیچ های حرارتی جهت حفظ دمای تعادلی انواع اسید همانند فسفریک اسید، استفاده شود. برای نمونه، فسفریک اسید 85% در دمای 21.1 سانتی گراد، فریز میشود.
پمپ‌ها :
تمامی قطعات مورد استفاده در ساخت مخزن اسید بایستی از جنس استیل 316L و به صورت مکانیکی مهر و موم شده باشند. معمولا از پمپ‌های گریز از مرکز در سیستم نگهداری انواع اسید استفاده میشود. برای اسیدهایی با غلظت وزنی کمتر از 95.% بخش‌هایی که تحت رطوبت هستند بهتر است از جنس فولاد ضد زنگ ساخته شوند در حالی که برای مواد اسیدی غلیظ تر، استفاده از تیتانیوم (با محتوای آبی بالاتر از 1.34? برای جلوگیری از احتراق خود به خودی) ، فلز سیلیکونی یا آلیاژ آلومینیوم 3003 توصیه میشود.
سیستم لوله کشی و اتصالات :
جنس لوله‌ها و اتصالات ورودی و خروجی تعبیه شده در مخزن اسید معمولا از نوع فولاد ضد زنگ است ، زیرا این نوع آلیاژ مقاومت قوی در برابر خورندگی ناشی از مواد اسیدی دارد. حتی سایر تجهیزات نیز بهتر است از جنس فولاد ضد زنگ باشد. هنگام استفاده از فولاد ضد زنگ، تمامی اتصالات وشیرآلات بایستی جوش کاری شوند. اتصالات پیچ شده اصلا توصیه نمی‌شود زیرا ممکن است زمینه نشت مواد اسیدی را فراهم نماید. برای مواد اسیدی HNO3 با غلظت بالاتر از 95 wt.% معمولا از لوله‌هایی از جنس فولاد ضد زنگ 304L استفاده میشود. برای مواد غلیظتر از آلومینیوم استفاده میشود. لوله‌هایی از جنس استیل کربنی به همراه TFE و FEP یا پوشش شیشه‌ای ( تا دمایی مشخص و قابل قبول) برای اسیدهایی با غلظت متفاوت نیز قابل استفاده است.
شیرآلات :
شیر آلات پروانه‌ای: معمولا به کار گیری مصالح 316SS، آلیاژ 20 و Hastelloy C در سیستم نگهداری فسفریک اسید توصیه میشود. استفاده از Monel نیز نتایج نه چندان عالی ولی رضایت بخش را منتج میشود. مصالحی که معمولا برای قسمت سکو استفاده میشود به این شرح است: PVF، Neoprene، Hypalon، Viton یا EPT.
لباس‌های حفاظتی :
استفاده از عینک حفاظ دار ،البسه مناسب، دستکش و پیش بند به هنگام کار با مواد اسیدی از نکات مهم به حساب می‌آید. در شرایط عادی استفاده از ماسک تنفس زیاد ضروری نیست، ولی به هنگام اوج گیری شدت بخار و یا زمانی که غلظت رطوبت افزایش می‌یابد بهتر است از ماسک تنفسی مناسب استفاده کنیم. برای اسیدهایی با غلظت وزنی پایینتر از 95.% بهتر است از مخزن‌هایی با طراحی خلاء و فشار جزئی استفاده شود و تمامی گازها و بخارات ناشی از واکنش‌های داخلی مخزن بایستی به نوعی سیستم دفع متصل بوده و زدوده شوند. هنگام طراحی دریچه ها باید فاکتور خورندگی ناشی از تماس با رطوبت را لحاظ کنیم. دستکش‌های حمل اسید نیتریک اساسا بهتر است از جنس پلاستیک طبیعی لاتکس و یا نئوپرن باشد.
عوامل مهم در طراحی و استفاده انواع مخازن اسید :
قبل از اینکه به روشهای ذخیره سازی اسیدهای مختلف و معرفی آنها بپردازیم ابتدا لازم است تا مولفه و عوامل مهمی که باید هنگام انتخاب و ساخت مخازن اسید در نظر داشت را ذکر کنیم تا بتوان انواع اسیدها را بدون کمترین خطر و با ایمنی بالا نگهداری کرد بدون اینکه خطرات مالی و جانی در پی داشته باشد. این فاکتورها عبارتند از:
مواد سازنده مخازن اسید: جنس مخازن اسید بسیار مهم است تا متناسب با خاصیت خورندگی، شرایط دمایی، غلظت اسید و غیره انتخاب گردد. در صورتی که خودتان تخصص کافی در این زمینه ندارید میتوانید از کارشناسان فنی گروه مهندسی پایپ گستر کمک بگیرید تا بهترین مشاوره را دریافت کنید. توجه داشته باشید که در صورت انتخاب مواد سازندهی نامناسب برای ساخت مخزن اسید نه تنها خاصیت خورندگی اسیدها، مخازن اسید را از بین میبرند بلکه در اثر این واکنش گاز هیدروژن متصاعد خواهد شد که شدیدا اشتعال زایی دارد. و هزینه گزافی بر دوش شما متحمل خواهد شد.
سیستم های تهویه: انتخاب سیستم تهویهی قدرتمند نیز یکی دیگر از فاکتورهای مهم هنگام انتخاب و ساخت مخازن اسید است. به دلیل اینکه اسیدها در مخازن خود در طی مدت زمان گاز تولید میکنند این گازهای سمّی باید به تناوب و هر روز خارج شوند که به همین دلیل نیاز به طراحی دقیق و مهندسی سیستمهای تهویه در مخزن اسید است. ضمن اینکه نیاز به اپراتورهایی است تا نشانههای آسیب دیدن یا کثیف شدن سیستمهای تهویه را چک کنند تا در کار آنها اختلالی بوجود نیاید.
روکش ثانویه ی داخلی: در اکثریت مواقع پیشنهاد اکید مهندسین و متخصصین شرکت پایپ گستر این است که برای جلوگیری از خاصیت اکسید کنندگی اسیدها در مخازن اسید حتما از روکش ثانویهی آنتی اکسیدان استفاده شود تا یکپارچگی ساختاری مخازن و امنیت کل سیستم تأمین گردد و طول عمر مخازن اسید افزایش پیدا کند. قیمت مخزن اسید با توجه به ظرفیت اسید نگهداری شونده و ابعاد مخزن ، نوع متریال مخزن ، تعداد تجهیزات جانبی ف نحوه طراحی و شکل ظاهری مخزن و .... دارای تفاوت قیمتی خواهد بود اما اگر می خواهید اقدام به خرید مخزن اسید کنید بهتر است با کارشناسان فنی شرکت پایپ گستر ارتباط برقرار نمایید و همچنین جهت کسب اطلاعات بیشتر در ارتباط با مخزن اسید به وب سایت پایپ گستر مراجعه نمایید.
